اندازهگیری دقیق با استفاده از ابزارهای مختلف در صنایع دارای اهمیت بسیاری است و به همین علت ساعتهای اندیکاتور و ساعتهای شیطونکی با کاربردهای مختلف به بازار عرضهشده است. ویژگیهای این نوع ساعتها و همچنین کاربرد آنها میتواند تأثیر زیادی در نحوهی کار با آنها داشته باشد.
ساعت اندیکاتور چیست؟
ساعت اندازه گیری یا ساعت اندیکاتور یکی از پرمصرف ترین انواع ابزارهای اندازه گیری دقیق و تجهیزات ابزار دقیق است که در تمام مراحل ماشین کاری، تراشکاری یا فرز کاری استفاده می شود. این ابزار در انواع مختلفی مانند ساعت شیطانکی، آنالوگ (عقربهای) و دیجیتال در بازار وجود دارند.
ساعت اندیکاتور ابزاری مهم برای اندازهگیری خلاصی طول هر قطعه است. همچنین تاب و انحنای موجود در قطعات مختلف را میتواند اندازهگیری کند. این ابزار دارای دقت بالایی است و میتواند از 0.01 الی 0.002 را اندازهگیری نماید. اغلب ساعتهای عرضهشده به بازار برحسب اینچ و میلیمتر مدرج شدهاند که قابلیت اندازهگیری با این دو مقیاس را امکان میسازد.
این ساعت حساسیت بالایی در اندازهگیری تغییر انحنا در سطح کم دارد و به همین علت روشهای متفاوتی برای کار با آن بیانشده است. بیشترین کاربرد این ساعت را میتوان در الایمنت کوپلینگ ها دانست، زیرا با دقت بالای آن منجر به اندازهگیری درست میگردد.
تفاوت ساعت اندیکاتور و ساعت شیطونکی:
ساعت شیطانکی یکی از انواع ساعت های اندازه گیری است که برای هم راستا کردن یا الایمنت دو قطعه استفاده می شو. یا برای نصب شفت و یا کوپلینگ موتور مورد استفاده است و یا برای تراز کردن و سنجش اختلاف سطح دو قطعه.
تنها تفاوت ساعت شیطانکی با ساعت های اندیکاتور نوع میله پراب آنها است. در ساعت اندیکاتور میله اندازه گیری به صورت عمودی بالا و پایین رفته و عقربه را بوسیله چرخ دنده به حرکت در می آورد. ولی در ساعت های شیطانکی میله اندازه گیری به صورت حرکت شعاعی است که برای استفاده در برخی از موارد کاربرد بسیار بهتر و دقیق تری دارد. به عنوان مثال برای اندازه گیری دو پهنی یا میزان بیضی بودن یک شفت گرد از ساعت شیطانکی استفاده می کنند
کاربرد ساعت اندیکاتور
از ساعت اندیکاتور برای اندازه گیری در ماشینکاری و تراشکاری استفاده می شود. برای اندازه گیری اختلاف سطح یک یا دو قطعه، یا برای کوپل کردن و هم راستا کردن دو شفت و قطعهاستفاده میشود. همچنین برای اندازه گیری و سنتر کردن قطعه ی غیر گرد روی چهار نظام تراش و یا برای سنجش تخت و تراز بودن قطعه ی بسته شده روی گیره و یا سطح کارگیر دستگاه فرز کاربرد دارد. در موارد دیگرمیتوان برای تشخیص میزان لنگی یک محور، اندازه گیری ناهمواری سطوح، کالیبره کردن مکانیزم های گوناگون و… استفاده کرد.
ویژگی ساعتهای اندازهگیری
- اندازههای کوچک را در مقیاس بزرگ نشان میدهند.
- در مقابل تغییر اندازه حساس هستند.
- نیروی دست شخص اندازهگیر در مقدار اندازه اثر نمیگذارد.
- حرارت دست به سیستم منتقل نمیشود.
- خطای چشمی کمتر است.
- کار کردن با آنها سادهتر است.
- معایب ساعتهای اندازهگیری
- در مقابل ضربه خیلی حساس هستند.
- دامنه اندازهگیری آنها محدود است.
- قیمت آنها گران است.
مکانیزم ساعت اندازه گیری
ساعت اندازه گیری (اندیکاتور)دارای مکانیزم چرخ دندانه است، به واسطه درگیری چرخ دندانه ها حرکت ازمیله لمس کننده ساعت به عقربه منتقل می گردد. عملکرد آن به گونه ای است که در امتداد میله لمس کننده دندانه هایی وجود دارد و با چرخ دندانه ساده درگیر می شود. امتداد چرخ دندانه نیز با عقربه روی صفحه ساعت درگیر است. با حرکت خطی میله لمس کننده چرخ دندانه درگیر با آن به چرخش درامده و عقربه مقدار تغییرات را با توجه به دقت ساعت نشان می دهد. برای آنکه میله لمس کننده همیشه آماده برای عمل کنترل باشد ، فنر حلزونی در داخل محفظه آن تعبیه شده است که می تواند عمل برگشت میله لمس کننده را انجام دهد.
انواع برندهای موجود در بازار:
در بازار انواع برند ساعت اندازهگیری وجود دارد که هرکدام گستره متفاوت و دقت اندازهگیری مختلفی دارند. اهمیت انتخاب یک ساعت اندیکاتور خوب زمانی بیشتر میشود که برند آن روی کیفیت و دقت تأثیرگذار باشد و همچنین بتوان از آن به مدت طولانی استفاده نمود.
- برند میتوتویو: این برند با استناد به گزارش Forbes رتبه اول جهانی درزمینهٔ ابزارآلات اندازهگیری در طیف صنعتی دارد. همچنین این شرکت دارای گستره وسیعتری از ابزارآلات اندازهگیری ابعادی شامل سطح و طول و عمق را نسبت به برندهای همسان میباشد.
برند Mitutoyo ژاپنی انواع مختلفی از ساعت اندیکاتور را به بازار عرضه کرده که از آنها بهعنوان دقیقترین ابزارهای اندازهگیری نامبردهاند.
- برند گوانگلو: یکی از بهترین ساعتهای اندیکاتور که به بازار عرضه میشود از شرکت گوانگلو میباشد. این شرکت چینی کیفیتی تضمینشده دارد که به بازار عرضه نموده است. گواهی کالیبراسیون ساعت اندیکاتور در این برند نشان از سطح کیفی بالای محصولات آن دارد و باعث شده برند گوانگلو به یکی از بهترین شرکتها در بازار ابزارهای اندازهگیری تبدیل نموده است.
- برند آکاد: این برند نیز محصولاتی باکیفیت جهت اندازهگیری به بازار عرضه نموده است که ساعتهای اندیکاتور یکی از آن محصولات است. قیمت ساعتهای آکاد مناسب بوده و با ضمانتنامهی سلامت کالایی که دارد جزو بهترینهای ابزار اندازهگیری در بازار میباشد.
برای خرید ساعت اندازه گیری به چند نکته مهم توجه داشته باشید:
اول نوع نمایش ساعت را مشخص نمایید که نیاز به خرید ساعت اندیکاتور دیجیتال دارید یا ساعت اندیکاتور. تا بتوانید از بین هرکدام از این مدل ها ساعت اندیکاتور یا ساعت شیطانکی مناسب کار خود را خریداری نمایید.
کار با ساعت های اندیکاتور دیجیتال راحت تر از ساعت های عقربه ای است و خواندن ساعت های دیجیتال می تواند سریع تر و راحت تر باشد و به همین دلیل دقت در خواندن نیز بالاتر می رود.
از مهمترین ویژگی های ساعت اندازه گیری دقت آن است که بر اساس دو واحد اینچی و میلی متری در بازار وجود دارند و در واحد میلی متر از 001/0 ، 002/0 میلی متر وجود دارند تا 1/0 میلی متر. که این نیز بر اساس دقت لازم در تولید و ماشین کاری قطعات انتخاب می شود و همین دقت ها نیز در واحد اینچی نیز وجود دارند.
دقت یک ساعت در تعیین دقت ساخت قطعات تولیدی رابطه مستقیم دارد و هرچقدر دقت ساعت اندیکاتور بیشتر باشد قطعات نیز با دقت بیشتری تولید و ماشین کاری می شوند.
نوع ساعت را مشخص نمایید که ساعت شیطونکی نیاز دارید یا ساعت اندیکاتور. در حالی که این دو نوع ساعت اندازه گیری در کارکرد تفاوت چندانی با هم ندارند ولی در هنگام کار هر یک از این ساعت ها برای انجام کار خاص خود طراحی شده اند. برای سنجش صافی سطح دو قطعه یا تراز بودن سطح قطعه و سنجش میزان تابیدگی یا پیچیدگی قطعه بهتر است از ساعت شیطانکی استفاده شود.
مارک و برند ساعت اندازه گیری از موارد تعیین کننده در کیفیت، دقت و البته قیمت هر ساعت اندازه گیری است و هرچقدر مارک و برند معروف تر و با کیفیت تری باشد قیمت و کیفیت آن نیز بالاتر می باشد.
بازه ی سنجش یا دامنه اندازه گیری ساعت را مشخص نمایید. ساعت های اندازه گیری بازه های مشخصی دارند که بنا به نیاز شما میتوانید بازهای مختلف را انتخاب نمایید ساعت های اندازه گیری در دو واحد اینچی و متریک ( میلی متری ) وجود دارند که در واحد میلی متر از 0 تا 1 میلی متر و تا 100 میلی متر و بیشتر هم وجود دارند و در واحد های اینچی نیز با توجه به دامنه اندازه گیری مورد نیاز از کسری از اینچ وجود دارند تا دو ، سه یا چند اینچ.
در انتخاب ساعت اندیکاتور به حجم و اندازه قطعاتی که روی آنها کار می کنید توجه نمایید تا ساعت با دامنه اندازه گیری مناسب را خریداری نمایید.