کولیس ساعتی

کولیس ساعتی
کولیس ساعتی یا عقربه ای یکی از ابزارهای اندازه گیری است که از آن برای اندازه گیری های دقیق استفاده می شود. این ابزار دارای مقیاس متحرک صفحه ای شکل و شبیه به ساعت است که استفاده از این ابزار را راحتتر میکند. چراکه عقربه آن مقادیر اندازه گیری را برحسب صدم میلی متر نشان میدهد.

مشخصه اصلی این ابزار، یعنی عقربه، باعث سهولت استفاده آن شده و همچنین خواندن مقادیر اندازه گیری به مراتب راحت تر شده است. این قابلیت منجر به افزایش محبوبیت کولیس ساعتی نسبت به کولیس ورنیه گردیده است.

در این کولیس از میله عمق و فک‌های داخلی و خارجی برای اندازه‌گیری عمق و ابعاد داخلی و خارجی جسم استفاده می‌شود.

در این محصول از مکانیزم چرخ دنده و دنده شانه ای استفاده شده که تغییر اندازه دهانه کولیس را به عقربه منتقل می کند. مقدار مشخص شده بر روی عقربه با اندازه ای که در روی خط کش اصلی مشاهده می شود جمع می شود و اندازه مورد نظر به دست می آید.
اجزای سازنده کولیس ساعتی

فک ثابت و متحرک
شاخک ثابت و متحرک
کشویی کولیس
صفحه مدرج
پیچ قفل برای کشویی، طوقه و صفحه مدرج کولیس ساعتی
پیچ تنظیم لقی کشویی و خط کش
طوقه متحرک
دنده شانه‌ای و چرخ دنده

 
نحوه کار با کولیس ساعتی
روش اندازه گیری (در کولیس عقربه ای با واحد متریک) به این صورت می باشد که ابتدا دهانه آن را به اندازه وسیله مورد نظر باز می کنیم.

در قدم اول به مقدار نمایش داده شده روی خط کش اصلی نگاه کرده و مقدار آن را به خاطر می سپاریم. خط کش اصلی که روی دسته کولیس ساعتی قرار دارد نشان دهنده مقدار بر حسب میلیمتر است.

در قدم بعدی مقدار نمایش داده شده بر روی عقربه را می خوانیم. در اغلب کولیس های ساعتی هر خط نشان دهنده 0.02 میلیمتر می باشد. سپس دو عدد به دست آمده را با هم جمع می کنیم.

 
نقاط قوت کولیس ساعتی
این محصول نیازی به باتری ندارد. از آنجایی که در کولیس ساعتی از مکانیزم چرخ دنده و دنده شانه ای استفاده شده که به عقربه متصل است و تغییرات دهانه کولیس را نشان میدهد، نیازی به باتری ندارد. به همین دلیل این ابزار از لحاظ محیطی و زیست محیطی و اقتصادی بسیار به صرفه تر است.

میتوان از این ابزار  در محیطهای مرطوب و خیس استفاده کرد. با اینکه تمام کولیس های عقربه ای ضد آب ساخته نمیشوند، اما توانایی تحمل هوای مرطوب را دارند.

 
معایب کولیس عقربه ای
به دلیل استفاده از مکانیزم چرخ دنده و دنده شانه ای کاربر باید کاملا مراقب کولیس باشد. در صورتی که این ابزار از دست فرد رها شود ممکن است پس از برخورد با زمین، چرخ دنده و دنده شانه ای از تنظیم خارج شده یا تغییر حالت دهد. در این صورت اندازه گیری ها دقت خود را از دست میدهند.

در چنین شرایطی کالیبره کردن دستگاه سخت و مشکل است. مقیاس اندازه گیری در این محصول از یک واحد تشکیل شده است. به این معنی که باید کولیس متریک یا اینچی تهیه کرد.