،سه نظام از جمله لوازم جانبی دریل و رابط بین مته و دریل است و بر روی دریل قرار می گیرد تا مته ها و سری های مختلف بتوانند به دریل متصل شوند. سری های گوناگونی که می توان توسط سه نظام به دریل ها متصل کرد به جز مته ها عبارتند از: سری پیچ گوشتی ها، بکس ها و سایر موارد مشابه. کاربرد دیگر سه نظام ها برای اتصال قطعات مختلف گرد و چند ضلعی بر روی دستگاه تراشکاری است.
سه نظام هایی که در بازار یافت می شوند و قادرند بر روی انواع دریل نصب شوند در دو نوع کلی سه نظام آچاری یا سه نظام آچار خور و سه نظام اتوماتیک یا سه نظام خودکار دسته بندی می شوند. قیمت سه نظام دریل بسته به اتومات و آچاری بودن متفاوت است.
انواع سه نظام
سه نظامها انواع مختلفی دارند و در دو نوع اتوماتیک و آچاری موجود است.
سه نظام اتوماتیک سه نظام اکثر دریل ها از نوع اتوماتیک است و به افراد این امکان را می دهد تا بتوانند با سرعت بیشتر و بدون نیاز به هیچ گونه ابزاری، مته دریل را تعویض کنند. کار کردن با سه نظام های اتوماتیک بسیار آسان است و تنها می بایست با دست خود چند دور آن را بچرخانید تا گیره ها باز شود و مته در داخل آن قرار گیرد.
اگردر طول کار به چندین مته متفاوت برای سوراخ کاری نیاز دارید، بهتر است از دریل هایی با سه نظام اتوماتیک استفاده نمایید. اما این نوع سه نظام ها تنها جهت سوراخ کاری های سبک و سطوح نرم مناسب است. و دارای دو نوع تمام فلزی و نیمه فلزی میباشد.
سه نظام آچاری سه نظام آچاری یا آچارخور یکی از انواع سه نظام دریل است. علت نام گذاری سه نظام آچاری این است که برای باز و بسته کردن سه نظام و قرارگیری مته در داخل آن به یک آچار مخصوص احتیاج است. این آچار در بسته بندی دریل قرار داده می شود. از دریل هایی با سه نظام آچاری برای مصارف سنگین و صنعتی استفاده می شود. این نوع سه نظام برای افرادی که در طول عملیات سوراخ کاری کمتر به تعویض مته احتیاج پیدا می کنند و سرعت تعویض مته برایشان اهمیت ندارد، کاربردی تر است.
سه نظام دریل چگونه کار میکند؟
سه نظام مکانیسم خاصی دارد. فک ها با توجه به میزان ظرفیت شان از هم باز شده و شفت مته یا همزن درون اش قرار می گیرد. پس از بسته شدن فک ها، شفت محکم و پایدار شده و آماده شروع پروژه می گردد. سه نظام با توجه به تعداد فک ها (گیره)، کارایی های مختلفی دارد. همینطور چرخ دنده های پشت سه نظام با چرخ دنده های روی دریل درگیر بوده و با چرخش موتور سه نظام به صورت دورانی حرکت می کند.
سه نظام بسته به نوع آن به کمک دست یا آچار باز و بسته می شود. چنانچه در جهت حرکت عقربه های ساعت (راستگرد) چرخانده شود، فک ها به صورت موازی جمع شده و شفت مته را دقیقا در مرکز سه نظام دربر می گیرند. اما اگر در خلاف جهت حرکت عقربه های ساعت (چپگرد) بچرخد فک ها از هم باز شده و مته رها می گردد. وظیفه مهم آچار در سه نظام های معمولی، میزان گشتاوری است که به سه نظام وارد کرده و موجب محکم نگه داشته شدن مته می شود.
سایز و ظرفیت سه نظام
سه نظام هایی که به صورت معمول به کار برده می شوند در محدودهی سایزهای 6.5 میلی متر تا 16 میلی متر هستند که در بین این سه نظام ها دو سایز 10 میلی متری و 13 میلی متری پر مصرف ترین نوع سه نظام محسوب می شوند. سایز مقدار قطر شفت مته است که درون سه نظام جای می گیرد و ظرفیت میزان حداکثری باز شدن فک ها را شامل می شود. ساق مته ها به صورت شش ضلعی و چهار ضلعی نیز تولید می شوند ولی به هر حال قطر دایره ای شکل آن باید اندازه گیری شود. بیشترین ظرفیت یک سه نظام به محور مته ای که در بین فک های باز آن جای می شوند، اطلاق می گردد. سایز مته و ظرفیت آن با سایز و ظرفیت سه نظام باید همخوانی داشته باشد تا سه نظام بتواند مته را نگه دارد.
تعویض سه نظام دریل
- جهت تعویض انواع سه نظام دریل در درجه اول لازم است سایز، جنس و کاربری آن را در نظر بگیرید و متناسب با نوع کاربری گزینه مناسب را تهیه نمایید.
- سپس از عدم اتصال دریل به برق یا باتری اطمینان حاصل نمایید و سه نظام قبلی را تا جایی که ممکن است باز نمایید.
- پیچ اتصال سه نظام به مته را در جهت ساعتگرد باز نمایید. لازم است بدانید که برخی از این پیچ ها با پیچ گوشتی و برخی دیگر با آچار آلن باز خواهند شد.
- پس از این که سه نظام دریل کمی شل شد، آن را از دریل جدا نمایید و سپس سه نظام مدنظر را بر روی دریل نصب نمایید و با چرخش در جهت عقربه های ساعت از محکم شدن آن مطمئن شوید.
- دهانه سه نظام را باز کرده و به وسیله پیچ سه نظام آن را به مته محکم نمایید. پس از انجام این مراحل از سفت و محکم شدن سه نظام دریل اطمینان حاصل نمایید.