انواع ابزار تراش صنعتی-آشنایی با ابزار صنعتی وکاربرد آن

برای آشنایی با ابزدر ابتدا بهتر است توضیحاتی را در خصوص تراشکاری و آشنایی با این عملیات بپردازیم. به منظور ساختن ابزار هایی با مقاومت بسیار بالا که دارای اشکالی ظریف هستند، از عملیات تراشکاری استفاده می شود. در حقیقت تراشکاری، به عملیات براده برداری گفته می شود که با استفاده از ابزار تراش که بر روی دستگاه تراش نصب می شوند انجام می پذیرد. یکی از مهم ترین مشخصه های تراشکاری، ظرافت و دقت بالا، و شکل دادن به سخت ترین و زمخت ترین فلزات می باشد.

برای انجام تراشکاری نیز باید قطعه را درون دستگاه تراش قرار داد و با استفاده از ابزار تراش، و چرخش قطعه، به صورت جزء به جزء عملیات براده برداری را انجام داد. دستگاه تراش یکی از متداول ترین ماشین آلات است که در صنایع فلزی، نجاری چوب، شیشه کاری و غیره به منظور برش، حفاری و تغییر شکل قطعات استفاده می شود.

انواع زیادی از این دستگاه وجود دارد که متناسب به کاربردشان ، اندازه و شکل آنها متفاوت است. ماشین های تراش علاوه بر چوب و فلزات، می توانند روی قطعات شیشه ای نیز کار کنند. یک دستگاه تراش از قطعات مختلفی ساخته می شود که هر کدام از آن ها، یکی از ابزار تراشکاری می باشند. علاوه بر این، حین تراشکاری نیز از برخی از ابزار تراشکاری استفاده می شود.

انواع ابزار تراش

در دنیای تراشکاری، تنوع ابزار تراش، بسیار زیاد است. ابزارهایی که برای تراش یا برش مواد در صنعت به کار می روند یا کاملا ساده هستند (مانند مته) یا نسبتا پیچیده.

ابزار یا دستگاه های پیچیده از ساختار و روش پیچیده تری در مقایسه با دستگاه های نوع اول برخوردارند. در حقیقت، برای تراشکاری هر قطعه ای که دارای جنس مختلفی می باشد، باید از یک ابزار مخصوص که دارای ویژگی های متناسب با جنس قطعه کار است استفاده کرد. بنابراین برای داشتن انتخاب درست، لازم است تا با ابزارها وکارایی آن آشنا باشید.

مرغک دستگاه تراش

یکی دیگر از انواع ابزار تراش، مرغک دستگاه تراش می باشد. مرغک نیز یکی از اجزاء اصلی در دستگاه تراش است که عملیات تراشکاری را بر عهده دارد. لازم به ذکر است که مرغک از  اجزاء کوچک تری ساخته شده است اما به طور کلی، با حرکت محوری، می تواند عملیات سوراخکاری، برشکاری و تراشکاری را بر روی قطعه انجام دهد.

کلت و فشنگی

یکی دیگر از انواع مختلف ابزار تراش، کلت و فشنگی می باشد. این ابزار در دستگاه تراش مسئولیت مهمی را بر دوش دارد و وظیفه آن، نگه داری الماسه و یا قطعه کاری می باشد. ساختار خاص این ابزار تراش سبب می شود تا با استفاده از آن نیروی وارد شده به الماسه و یا قطعه کار به طور کامل مهار شود و عملیات تراشکاری به طور کامل و دقیق صورت گیرد.

سه نظام و چهار نظام

سه نظام و چهار نظام، یکی از مهم ترین اجزاء در دستگاه تراش می باشند. که عملیات تراشکاری بدون وجود آن ها امکان پذیر نمی باشد. این ابزار تراش، مسئولیت نگه داری قطعه را بر عهده دارد. در نتیجه شما می توانید به راحتی اقدام به تراشکاری کنید بدون اینکه قطعه شما کوچک ترین تکانی بخورد. علاوه بر این لازم به ذکر است که قبل از شروع عملیات تراشکاری بسیار مهم است که بدانید از چوک سه نظام استفاده کنید یا چوک چهار نظام.

اینسرت

اینسرت، یکی از ابزار تراش های کوچک اما مهم در صنعت تراشکاری می باشد. این قطعه، که دارای تنوع زیادی است و آن را از از جنس های مختلفی می سازند، با نام الماس تراشه نیز شناخته می شود. الماس تراشه یا اینسرت با مقاوتی بسیار بالا ساخته می شود تا بتواند انواع مختلفی از ابزار ها را در جنس های مختلف، تراش دهد و براده برداری کند. جالب است بدانید که یکی از مهم ترین ابزار تراش در صنعت، اینسرت می باشد که در هنگام انجام تراش کاری و مطابق با نحوه ی تراشکاری و شکل مد نظرتان، باید اقدام به انتخاب یکی از انواع اینسرت کنید.

سایر ابزار تراش

اما همانطور که در مطالب بالا نیز اشاره کردیم، ابزار تراش دارای تنوع بسیار زیادی می باشد. از جمله سایر ابزار تراش می توان به کولیس، هولدر تراشکاری، برقو، قلاویز دستی، فرز تراشکاری، حدیده، دسته حدیده، تیغچه، دسته قلاویز دستی، و … اشاره کرد.

جنس ابزار تراشکاری

بطور کلی ابزارهای تراش باید خصوصیاتی چون سختی، مقاومت، مقاومت سختی در برابر حرارت و مقاومت در برابر سائیدگی را دارا باشند.

جنس ابزار باید سخت باشد تا لبه برنده آن بتواند در داخل کار نفوذ کند و اگر مقاومت به اندازه کافی نداشته باشد لبه برنده می شکند. به اضافه هر ابزار بایستی تا اندازه ای بتواند در مقابل حرارت که در اثر اصطکاک لبه برنده آن با کار تولید می شود مقاومت داشته و سختی خود را حفظ کند و برای آن که خیلی زود در اثر کار سائیدگی پیدا نکرده و کند نشود، می بایستی مقاومت مخصوصی در برابر سائیدگی داشته باشد.

با این حال ابزار تراش  دارای جنسهای متفاوت هستند که عبارتند از:

فلزات سخت:

قدرت انجام کار ابزار را به حد قابل ملاحظه ای بالا می برند. قسمت اصلی ماده ترکیبی،فلز سخت و لفرام یا مولیبدن است. به اضافه مقداری کبالت و کربن نیز درآن وجود دارد. فلز سخت خیلی گران قیمت است و از این جهت تیغه های نرم شده ای ازآن را روی برنده ای از فولادهای ساختمانی لحیم می نمایند. قدرت برش رنده های تراشکاری از جنس فولاد سخت حرارت برشی  900 درجه سانتی گراد را هم به خوبی تحمل می کند و به همین جهت در دورهای خیلی زیادمی توان از آن ها استفاده کرد.برای انجام کار روی جنس های مختلف کارهای تراشکاری لازم است که نوع فلز سخت متناسب با آن ها را به کار برد.

فولاد آلیاژدار:

فولادی است که غیر از کربن آلیاژ آن شامل مقداری و لفرام، کرم، وانادیوم، مولیبدن و نظایرآن است. در فولادهای آلیاژ دار نیز ممکن است. مقدار درصد آلیاژ آن ها کم و زیاد باشد، که با توجه به میزان آلیاژ مصرف شده دارای مقاومت متفاوت هستند. خاصیت مقاومت سختی این فولاد در برابر حرارت بیش از هر چیز مدیون به داشتن و لفرام است. در اثر داشتن همین خاصیت می توان با این ابزار تراش با سرعت برشهای خیلی زیاد کارکرد. چون قیمت فولادتند بر زیاد است اغلب فقط قسمت برنده ابزار و یا صفحه ای از این فولاد را روی بدنه رنده که از جنس فولاد ماشین سازی است نصب کرده و جوش می دهند.

فولاد ابزار غیرآلیاژ:

فولادی است که5/0 تا 5/1 درصد کربن دارد. این فولاد در مقابل حرارتی برابر با 250  درجه سانتی گراد سختی خود را از دست می دهد و از این جهت برای سرعت برشهای زیاد مناسب نیست. به همین دلیل این فولاد را در حالات استثنایی فقط برای ساختن رنده های تراشکاری مصرف می کنند.

مواد برش سرامیکی:

که خیلی سخت هستند و به جای قسمت و قطعه برنده در رنده گیرها بسته می شوند.

رنده الماسه ها:

الماسه ها را اغلب به جای لبه برنده ابزار بکار می برند. جنس آن ها خیلی سخت و مقاومتشان در مقابل سائیدگی بی اندازه خوب است. رنده الماسه ها را مخصوصاً برای ظریف کاری قطعات روی ماشین های مخصوص مصرف می نمایند.