قطعات و اجزاء داخلی هر دستگاه با قرار گرفتن کنار هم در مجموع یک مکانیزم متناسب و ایده آل برای انجام دادن کارها با دقت و کیفیت بالا را به وجود می آورند. که در نهایت می تواند موفقیت کاربر در استفاده از ابزار و شغلی که قصد انجام آن را دارد تضمین کند. کولت در واقع یکی از اجزاء اصلی در خانواده فرزها است. این ابزار از جنس مقاومی ساخته شده و از بخش های مختلفی نیز تشکیل شده است که در نهایت کار نگه داشتن ابزار را بر عهده دارند.
کولت (collet)چیست؟
یکی از اصلی ترین وجه ماشین ابزار، نگهدارنده ابزار می باشد که هدف آن نگهداشتن ابزار در جای دقیق و محکم است. بعبارتی وسیله ای برای اتصال ابزار به شفت موتور اسپیندل برای هم مرکز کردن می باشد. نتیجه عملکرد آن اتصال استاتیک بالا و ترازی دقیق ابزار می باشد.
کولت در واقع قطعه ایست برای نگه داشتن ابزار و همانند سه نظام در دریل ها عمل می کند. کولت دارای قطرهای مختلفی است که از آن برای نگه داشتن ابزار های مناسب (انواع مته ها) برای انجام کارهای برش، سنباده زنی، حکاکی و … استفاده می شود.
کولت ها توسط یک پیچ مرکزی به داخل یک سطح مخروطی کشیده می شود. به طوری که سطح داخلی آن دارای قطر کمی می باشد و منقبض می شود و بازه وسیعی از ابزار را احاطه می کند و می تواند آن را ایمن نگه دارد. کولتها همچنین نیروی یکنواختی را به تیغه ابزار و قطعه کار اعماال می کنند. چراکه اعمال بیش از حد نیرو موجب شکستگی ابزار خواهد شد.
انواع کولت ها
کولت ها با توجه به مکانیزم کاری که انجام می دهند در مدل های مختلفی وجود دارند. کولت ها بر اساس مدل هایی که ساخته شده اند شناخته می شوند. از میان آنها می توان به کولتهای ER8، ER11، ER16، ER20، ER25 و ER32 که نسبت به باقی مدل ها متداول تر هستند اشاره کرد.
علاوه بر این مدل ها که بر اساس اعداد و حروف تقسیم بندی می شوند آنها را می توان بر اساس نوع دستگاه نیز تقسیم بندی کرد.
کولت دستگاه تراش (کولت تراشکاری)
یکی از انواع کولت ها، کولت تراشکاری است که از دو بخش تشکیل شده است. یک بخش آن شامل فشنگی و بخش دیگر آن شامل یک گیره فشنگی فنری است که بر روی ماشین تراشکاری به هم اتصال داده می شوند. این قطعه دارای شیار هایی در طول خود است که موجب می شود تا ابزار به صورت دقیق درون فشنگی قرار گیرد.
کولت اور فرز
یکی از قسمت های مهم در اور فرز است که وظیفه آن نگه داشتن تیغه در داخل خود است و مانند سه نظام در دریل عمل می کند. همچنین می تواند تیغه ها را در قطر های مختلف در داخل خود نگه دارد. به کولت اور فرز، تیغه گیر نیز گفته می شود.
با توجه به اینکه اور فرز ها دارای انواع مختلفی هستند قطر آنها نیز متغیر است. اما در یک دسته بندی کلی قطر کولت در اور فرز از ۶ تا ۱۲ سانتی متر است.
کولت فرز انگشتی
کولت در فرز انگشتی قطعه ای است که با کمک آن می توانیم انواع مته و سری ها را محکم نگه داشته و کارهای مختلفی نظیر سنباده زنی، پولیش کاری و … را با سرعت بالایی انجام دهیم. عملکرد کولت در فرز انگشتی مانند سه نظام در دریل است.
کولت اسپیندل
اسپیندل قطعه ای است که در دستگاه های تراش سی ان سی و فرز سی ان سی کار حرکت دادن ابزار های برشی را انجام می دهد. برای اینکه ابزار های برشی در این قطعه نگه داشته شوند از کولت استفاده می شود. این ابزار در واقع شفت اسپیندل را به صورت هم مرکز به ابزار گیر وصل می کند.
اجزای تشکیل دهنده کولت
کولتها از قسمت ها و اجزاء مختلفی تشکیل شده اند. دلیل آن این است که بتوانند به خوبی ابزار را در خود نگه دارند و به شکل مطلوبی از آنها در ابزارهایی مانند فرز انگشتی، اور فرز و … استفاده شود
کولتها متشکل از سه بخش به نام: بدنه و یا غلاف، مهره و فشنگی می باشد.
بدنه: بدنه یکی از قطعاتی است که به شکلی دقیق و ماشینکاری شده ساخته می شود. این ابزار از یک طرف به شفت متصل شده و از طرفی دیگر فشنگی را در خود نگه می دارد. در قسمتی که بدنه به شفت متصل می شود یک پیچ آلنی وجود دارد و در قسمت دیگر آن فشنگی قرار می گیرد که با کمک مهره آن را محکم می کنیم. بخش داخلی بدنه به گونه ای ساخته می شود که فشنگی با شکل مخروطی در درون آن قرار گیرد.
مهره: با کمک مهره می توانیم فشنگی را که در دورن بدنه قرار گرفته است، محکم کنیم. جهت محکم کردن مهره بر روی بدنه از آچار استفاده می کنیم. در حین محکم کردن، به قسمت انتهایی کولت فشار وارد شده و فشنگی را به خوبی در درون کولت نگه می دارد.
فشنگی: فشنگی یکی از قسمت های اصلی است که به صورت مستقیم با مته یا ابزار در ارتباط بوده. در واقع می توان گفت که فشنگی قطعه ای است که ابزار را در درون کولت نگه می دارد. شکل این ابزار به صورت مخروطی شیار دار و دارای انواع مختلفی است.
تفاوت سه نظام و کولت
این دو ابزار قطعاتی هستند که با کمک آنها می توان ابزار (مته، فرز) را در داخل آنها محکم نگه داشت. اما این دو با یکدیگر تفاوت هایی دارند و باید دید که چرا از کولت به جای سه نظام استفاده می شود.
1- کولت ها به نسبت سه نظام دارای وزن کمتری هستند. همین موضوع باعث می شود تا قدرت نگهدارندگی بالایی در سرعت و چرخش داشته باشند.
2- دقت در ساخت کولت ها بیشتر از سه نظام است. همین امر موجب می شود تا میزان لرزش در سرعت بالا به کمترین حد خود برسد.
3-البته این ابزار به نسبت سه نظام دارای قطر محدود تری هستند و با کمک آنها نمی توان قطر های بزرگ تری از ابزار ها را نگه داشت.