آچار آلات
آچار آلات مجموعه ای از ابزار های دستی هستند که در کارها و مشاغل مختلف کاربرد فراوان دارند. این ابزار به عنوان یکی از ابزار مهم و کاربردی محسوب میشود که در شرایط مختلف میتواند کار شما را راه بیندازد. ساخت اولین آچار حداقل به قرن 15 میلادی بر میگردد و این قدمت طولانی نشان از اهمیت بالا و کاربردی بودن آن دارد.
از آچار ها برای باز و بسته کردن اتصالات پیچ و مهره ای استفاده می شوند. با توجه به تولید انواع پیچ ها در شکل ها و اندازه های مختلف، نیاز است که به تناسب تولید پیچ ها، آچارهایی نیز در بازار موجود باشند.
با توجه به اینکه انواع آچار ها در موارد مختلفی استفاده می شوند، پیش از شروع کار باید کاربرد انواع آچار را دانست. بهترین آچارها از جنس کروم وانادیوم ساخته می شوند.
در ادامه به معرفی انواع آچار میپردازیم.
انواع آچار و کاربرد آن:
آچار فرانسه
آچار فرانسه جزء بهترین و مهم ترین انواع آچار ها به شمار می آید. یکی از کاربردی ترین انواع آچار، آچار فرانسه است. آچار فرانسه از نواع آچار های تخت است که دهانه آن توسط یک پیچ تنظیم روی دسته، کوچک و بزرگ می شود.
از آنجا که مهره ها با توجه به کارکردشان در اندازه های مختلفی ساخته می شوند، لازم است تا برای هر مهره، آچار های مختلفی را با خود حمل کنیم. برای رفع این مشکل آچار هایی طراحی شدند که نوک آن ها قابل تنظیم هستند.
با آچار فرانسه می توان طیف وسیعی از پیچ و مهره را باز و بسته کرد. با اینکه این آچار ها تنظیم شونده هستند دهانه آن ها به حد معینی باز یا بسته می شود. به همین دلیل آچار فرانسه در سایز های مختلف تولید می شود. آچار فرانسه نسبت به زبانه ثابت آن مقاومت بیشتری در برابر فشار دارد. اغلب آچار فرانسه ها حدودا ۱۵ درجه به سمت قسمت متحرک زاویه دارند که باعث کمتر شدن فشار وارده به قسمت متحرک می شود.
جنس آچار فرانسه از فولاد کروم وانادیوم است. اما مدل هایی از جنس تیتانیوم که هم سبک تر و هم مقاوم تر می باشد نیز وجود دارد. همین امر باعث شده که محبوب تر از فولاد کروم وانادیوم باشد.
آچار دوسرتخت
یکی از انواع آچار آلات موجود در بازار است که دارای یک و یا دو قسمت باز C مانند در دو سر خود میباشد. اگر دو سر آن به شکلC باشد آچار دوسر تخت نامیده میشود. از این نوع آچار برای باز و بسته کردن پیچ و مهرههایی که فقط میتوانید به کنارههای پیچ دسترسی داشته باشید استفاده میشود. در واقع برای فضاهای باریکتر و محدودتر استفاده از آچار تخت گزینه مناسبی می باشد. اگر آچار شما دوسر تخت باشد، هر سر آن برای استفاده از یک سایز پیچ و مهره مناسب می باشد. یعنی با یک سر آن میتوانید پیچ و مهره ها با سایز بزرگتر را بچرخانید و سر دیگر برای چرخاندن پیچ و مهرههای کوچکتر، مورد استفاده قرار میگیرد.
آچار دوسر رینگی
آچاری یک تکه است و شبیه آچار تخت، با این تفاوت که انتهای آن به جای شکلC، به شکل یک حلقه بسته است که پیچ داخل آن می شود. اگر دو سر آچار دارای حلقه باشد آچار دوسر رینگی نامیده میشود. حلقهها هر کدام سایز متفاوتی داشته و برای پیچهایی با سایزهای مختلف به کار برده میشوند.
کاربرد آچارهای رینگی، زمانی است که شما به محدوده وسیعتری در اطراف مهره دسترسی داشته و میتوانید دورتادور مهره را توسط آچار احاطه کنید. همچنین زمانی که مهره به علت فشار و فرسودگی طولانی داخل سطح موردنظر فرو رفته باشد، استفاده از آچار رینگی کمک قابل توجهی در باز کردن پیچ میکند.
در داخل حلقههای آچار رینگی گوشههایی به صورت شش ضلعی و یا هشت ضلعی طراحی شده است. بهترتیب برای باز و بسته کردن پیچهای شش ضلعی و مربعی مورد استفاده قرار میگیرد. علاوه بر این دو مدل، نوع ۱۲ضلعی این آچار ها نیز وجود دارد که به فرد استفاده کننده این امکان را میدهد تا در فضای محدود، زوایای بیشتری برای جا انداختن آچار داشته باشد.
بعضی از انواع آچارهای رینگی دارای دسته خمیده هستند که در این صورت امکان ایجاد خراش بر روی سطوح کاهش مییابد.
آچار یک سر تخت یک سر رینگ
یکی از آچار آلاتی است که شما با داشتن یک آچار میتوانید از مزایای هر دو نوع آچار تخت و رینگی بهرهمند شوید. در واقع یک سر این آچار، حلقه مانند و سر دیگرش C مانند است و هر دو سر آن با سایزی یکسان برای استفاده از یک سایز پیچ و مهره مورد استفاده قرار میگیرد.
آچار خطی
این آچار، شکلی بین آچار دو سر تخت و آچار دوسر رینگی دارد، چرا که بر خلاف آچار رینگی هر دو سر آن به صورت تخت میباشد. از طرفی بر خلاف آچار تخت دهانههای C مانند دو طرف آن به حدی گشاد هستند که کامل به دور پیچ و مهره چفت میشوند. زمانی از این آچار استفاده میشود که پیچ و مهرهها از فلز نرمتری ساخته شده باشند. زیرا این آچارها بیشترین منطقه از سرپیچ و مهره را پوشش میدهند و حداکثر تماس را با آن دارند، در نتیجه احتمال واردآمدن آسیب به سر فلزی نرمتر را به حداقل میرسانند.
آچار بکس
در این نوع آچار که معمولاً به شکل مجموعه به فروش میرسد، یک دسته و تعدادی سری با سایزهای مختلف وجود دارد. در انتهای آچار یک قسمت استوانهای وجود دارد که سریهای مختلف داخل آن قرار گرفته و سپس دور مهره قرار میگیرند و با چرخاندن دسته، باعث باز و بسته شدن مهره میشوند. آچار بکس هم مانند آچار جغجغهای نیاز به برداشتن سری از دور مهره و اتصال مجدد ندارد، درنتیجه سرعت کار را بالا میبرد. همچنین با داشتن این آچار با سریهای مختلف، دیگر نیازی به داشتن آچارهای متعدد نخواهید داشت.
آچار جغجغه ای
بعضی از انواع این آچار شباهت زیادی به آچار ترکیبی یا یک سر تخت یک سر رینگ دارد اما کاربرد آن کاملاً متفاوت است. انواع دیگری از آن نیز مشابه آچار بکس میباشد. در این نوع آچار، حلقه به دور مهره قرار گرفته و با چرخش دست، مهره باز و بسته میشود. تفاوتی که این آچارآلات با سایر آچارها دارد، این است که به دلیل ساختار خاص و مکانیزم چرخشی آن، برای هر بار چرخاندن نیازی به برداشتن و قرار دادن دوباره آچار به دورمهره نیست و پیوسته چرخاندن آچار سبب باز و بسته شدن مهره میشود. در نتیجه زمانی که بخواهید مجموعهای از پیچ و مهرهها را با سرعت بالا باز و بسته کنید، آچار جغجغهای گزینه مناسبی میباشد. همچنین در این نوع آچار امکان تعویض سری ها موجود میباشد.
آچار آلن
این آچار که در واقع آچار ششگوش نام دارد، یک میله فولادی L شکل است که به جای اینکه به دور مهره قرار گیرد، سر بلند آن در مرکز مهره قرار گرفته و با گرفتن سر دیگر آچار و چرخاندن آن، مهره را سفت کرده و یا آن را باز میکنیم. در صورت کوتاه بودن دسته آچار برای چرخاندن، میتوان از میلههای افزایش طول استفاده کرد. همچنین نوع دیگری از آچار آلن وجود دارد که T شکل میباشد و به همین ترتیب عمل میکند.
آچار ترک یا آچار گشتاور
همانطور که میدانید، زمانی که قصد باز وبسته کردن پیچ و مهرهای را داشته باشیم از آچارآلات استفاده میکنیم. در بعضی موارد مانند فعالیتهای مکانیکی و یا در صنعت اتومبیل سازی، نیاز به بستن پیچ تا حد خاص و معینی میباشد، در نتیجه سفت کردن بیش از حد مانند عدم استحکام کافی پیچ، باعث ایجاد خطراتی میشود. بنابراین استفاده از آچاری ضروری است که بتواند گشتاور ویژه و معینی در جهت سفت کردن ایجادکند تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.
آچار لولهگیر یا آچار شلاقی
این آچار به نوعی به آچار فرانسه شباهت دارد. در قسمت سر این آچار، گیره اره مانندی قرار دارد که برای گرفتن لولهها و یا لوازمی که شکل گرد دارند مورد استفاده قرار میگیرد اما وجود دندانههایی درگیره این آچار باعث ایجاد خراش بر روی سطوح مورد استفاده میشود.
آچار چرخ
آچار چرخ به شکلX میباشد که تنها برای باز و بستهکردن پیچهای چرخ اتومبیل مورد استفاده قرار میگیرد. دارای 4 کاسه در 4 جهت خود میباشد که هرکدام برای یک سایز مهره مناسب است.
آچار کلاغی
یکی از انواع آچار آلاتی است که به علت داشتن فک قابل تنظیم نوعی آچار فرانسه محسوب میشود و مانند آچار شلاقی یا لولهگیر، تنها برای فعالیتهای لولهکشی مورد استفاده قرار میگیرد.
آچار مهره
این نوع آچار که دارای دو حلقه در دو سر خود میباشد به آچار استخوان سگ نیز معروف میباشد. دو حلقه آن دارای سایزهای متفاوتی هستند و تنها برای استفاده در دوچرخه کاربرد دارد.
آچار فشاری
نوعی از آچار است که توسط برق یا هوای فشرده شده کار میکند به آچار هوا یا اسلحهی هوا معروف است. همچنین با ایجاد گشتاور بالا، در بیشتر فرایندهای باز و بسته کردن مورد استفاده قرار میگیرد. اما به علت قابل تنظیم نبودن گشتاور آنها، برای فعالیتهایی که نیاز به دقت بالا دارند مورد استفاده قرار نمیگیرد.
آچار شمعی
این نوع آچار که به نوعی هم به آچار بکس و هم آچار جغجغهای شباهت دارد، فقط برای برداشتن و یا سوار کردن شمع اتومبیل که در حالت عادی از دسترس خارج است کاربرد دارد. این آچار در دوسر خود دارای دهانه میباشد.
آچار طبلی
این آچار همانطور که مشخص است، برای کوک کردن آلات موسیقی از جمله طبل مورد استفاده قرار میگیرد. و برای مصارف دیگر قابل استفاده نیست. این آچار به شکل مربعی ساخته میشود.
آچار دندانه ای
این نوع آچار در یک انتهای خود گیرهای دندانهدار دارد و انتهای دیگر آن تخت است. به علت شباهت آن به دهان تمساح، در انگلیسی به آچار تمساحی معروف است. استفاده از این آچار در گذشته بیشتر مرسوم بوده اما امروزه کمتر مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین امروزه برخلاف گذشته که برای سرهای مربعی مورد استفاده قرار میگرفت، برای سرهای ششگوش قابل استفاده است.
آچار اسپود یا بیلچه
نوع دیگری از آچار آلات است که یک طرفش تخت و سر دیگر آن حالت میخ دارد. امروزه با وجود آچار کلاغی، این آچارکمتر مورد استفاده قرار میگیرد. تا قبل از آچار کلاغی از این آچارها در فعالیتهای لولهکشی استفاده میشد. امروزه از سر میخ مانند این آچار برای ردیفکردن پیچها و از سر تخت آن برای محکم کردن آن ها استفاده میشود.
آچار اسپوک
این آچار برای دستکاری در فشار چرخ مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین دارای دسته کوتاهی میباشد تا بتواند به راحتی در پرهها و میلههای چرخ جا شود.
آچار چکشخور
این آچار در یک سر خود دارای حلقه است و در سر دیگر دارای زائده مربعی شکل میباشد که به عنوان چکش مورد استفاده قرار میگیرد. در واقع زمانی که بخواهیم پیچی را بسیار سفت کنیم و یا یک پیچ خیلی سفت را باز کنیم، میتوان از قسمت چکش مانند برای ضربه زدن و در نتیجه بازکردن یا بستن پیچ استفاده کرد.
آچار سرعتی
این آچار به نوعی آچار بکس با سری قابل تعویض محسوب میشود که به جای آچار جغجغهای مورد استفاده قرار میگیرد. در این نوع آچار هم میتوان بدون درآوردن آچار از مهره، آن را باز و بسته کرد و همین امر باعث بالا رفتن سرعت کار میشود. اما نکته منفی آن شکل خاص آچار است که فضای زیادی را اشغال میکند، همچنین بیشتر برای اتومبیل و در تعمیرگاهها مورد استفاده قرار میگیرد.
آچار حوضه
این آچار به علت ساختار خاصی که دارد در باز و بسته کردن پیچ و مهرههای زیر سینک و یا تعویض شیر آب بهترین گزینه می باشد. چرا که در فضایی که دسترسی محدود به پیچ دارید، میتوانید به کمک این آچار یک سر آن را به پیچ متصل کنید و با گرفتن قسمت انتهایی آچار، از فاصله دورتر آن را بچرخانید.
آچار ستارهای
به دلیل داشتن سر ستارهای شکل به این نام معروف شدهاست. درنتیجه برای باز و بسته کردن پیچ و مهرههایی با مقطع ستارهای شکل به کار برده میشود.
آچار تسمهای
همانطور که از نامش مشخص است، دارای بندی شبیه به تسمه است که عمدتاً از جنس لاستیک است. با قرار دادن این بند به دور جسم مورد نظر، میتوان آن را باز و بسته کرد. این آچار به طور عمده در مصارف عمومی مانند باز کردن در یک بطری بزرگ و یا باز کردن فیلترهای روغن مورد استفاده قرار میگیرد.
آچار زنجیری
نوعی از آچار آلات صنعتی است که دارای زنجیری میباشد که با قرار گرفتن دور جسم مورد نظر، باعث باز و بسته شدن آن میشود. این آچار برای کار با لولههای صنعتی و تجهیزات در سایزهای بزرگتر به کار میرود.
آچار پین
از آچار پین برای باز و بسته کردن نوعی پیچ به نام spanner که از دو سوراخ تشکیل شده، استفاده میشود. همچنین علت طراحی چنین پیچهایی، این است که به خاطر شکل منحصربهفردی که دارند، هرکس امکان باز کردن آن را نداشته باشد. از آنجایی که این آچار کاربرد ویژه دارد و برای مصارف خاص مورد استفاده قرار میگیرد، در موارد دیگر کاربرد ندارد.
آچار فیلتربازکن
یکی دیگر از انواع آچار ها آچار فیلتر باز کن است. اصلی ترین و عمده ترین کاربرد این آچار در تعمیرات خودرو و مکانیکی است. این آچار ها بر اساس شکل فیلتر های خوردو طراحی می شوند و در مدل های مختلفی نیز می باشند. آچار فیلتر باز کن دارای چهار سبک یا شکل است و این دسته بندی بر اساس نوع خودرو انجام می شود.
انبرقفلی
انبر قفلی عمدتاً به عنوان یک ابزار کمکی مورد استفاده قرار میگیرد. در قسمت انتهایی انبار قفلی، مهرهای قرار دارد که با چرخاندن آن میتوان دهانه آن را تنظیم کرد و سپس قفل نمود. برای مثال زمانی که بخواهید مهرهای را باز کنید، اگر پیچ دچار چرخش شود، از سمت دیگر با انبر قفلی گرفته میشود تا از لغزش جلوگیری شود.
معرفی آچار کوتاه
آچار کوتاه یکی از انواع آچار است که از آن برای باز و بسته کردن مهره در جایی که فضای کافی برای آچار های بلند وجود ندارد استفاده میشود.
از آنجایی که ممکن است تمام آچار ها در اندازه های کوتاه نیز تولید شوند به همین دلیل می توان این آچار ها را در تمامی مشاغل و حرفه ها مورد استفاده قرار داد.
3 نکته در مورد خرید آچار
1-هنگام خرید آچار آلات به طول دسته آن توجه کنید. برای مثال، آچارهای دسته بلند در فضایی که دسترسی محدود است، کاربرد مناسب نداشته و گزینه خوبی نخواهند بود.
2- اگر به صورت مرتب از آچار استفاده میکنید، بهتر است کمی بیشتر هزینه کنید و مجموعهای از آچار با سایزها و انواع مختلف تهیه کنید تا برای کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار گیرد.
3– بهترین آچارها، آچارهایی هستند که دارای آلیاژ کروم و وانادیوم میباشند، در واقع آبکاری با کروم، از زنگزدن آنها جلوگیری میکند.